Orgaan- en weefseldonatie

In Nederland is het mogelijk na overlijden organen en weefsels aan een andere patiënt te doneren.

Orgaandonatie na overlijden houdt in dat een patiënt is doodverklaard na het doorlopen van wettelijk protocollen. Op dit moment bestaan er twee protocollen, de ene voor het vaststellen van de hersendood (DBD-protocol) en de ander voor het vaststellen van de dood op basis van circulatoire gronden (DCD-protocol).

Hoe dit in zijn werk gaat is geregeld in de donorwet.

De donorwet

De donorwet geldt voor alle mensen vanaf 18 jaar die staan ingeschreven bij een Nederlandse gemeente. Dat zijn:

  • Inwoners met de Nederlandse nationaliteit
  • Buitenlanders in Nederland

Jongeren die 18 jaar worden krijgen een brief waarin ze gevraagd worden hun keuze in het donorregister in te vullen.

Buitenlanders krijgen 3 jaar nadat zij in Nederland zijn komen wonen het verzoek om in het Donorregister hun keuze in te vullen. Willen ze zich al eerder laten registreren dan kan dat.

Als je wilsonbekwaam wordt, dan zal je wettelijk vertegenwoordiger namens jou een keuze invullen over orgaan- of weefseldonatie.

Het donorregister

In het register kan je vier keuzes maken:

  1. Ja, ik wil donor worden. Je kan zelf aangeven welke organen en weefsels je wil doneren.
  2. Nee, ik wil geen donor worden.
  3. Mijn partner of familie beslist na mijn overlijden.
  4. Ik wijs één persoon aan die beslist na mijn overlijden.

Als je geen keuze invult sta je in het Donorregister met ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. Je geeft zo toestemming om je organen en weefsels aan een andere patiënt te doneren na overlijden. Dat kan alleen als je in het ziekenhuis op een intensive-careafdeling overlijdt.

Een arts bespreekt de keuze in het Donorregister altijd eerst met je familie of nabestaanden. Je familieleden moeten het in principe accepteren als je geen bezwaar had tegen doneren van organen of weefsels. Maar als je familie kan aantonen dat je geen orgaandonor wilde zijn, gaat de orgaandonatie niet door.

Het komt voor dat de artsen je organen of weefsel niet gebruiken. Deze worden dan gebruikt voor onderzoek. Bij dit onderzoek leren de artsen meer over transplantatie. Wil je dit niet dan kan je dit in het donorregister aangeven.

Je kan je keuze in het donorregister ieder moment veranderen. Dat kan met DigiD.

Meer informatie

Het Donorregister Home | Donorregister

De Donorinformatielijn: 0900 - 821 21 66.

Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8:30 tot 19:00 uur.

info@donorregister.nl 

vragen@transplantatiestichting.nl 

Alles over orgaan- en weefseldonatie | NTS (transplantatiestichting.nl)

Beschikbaar stellen aan de wetenschap

Een andere optie is je lichaam beschikbaar stellen aan de wetenschap. Je moet dan zelf toestemming geven aan een anatomisch instituut in een handgeschreven codicil. Hierin staat:

  • dat je je lichaam na je overlijden aan de wetenschap geeft
  • je handtekening
  • de datum van ondertekenen

Het anatomisch instituut bewaart je codicil en stuurt je huisarts en jou een kopie. Hou er rekening mee dat je lichaam niet teruggaat naar de nabestaanden en er dus alleen maar een uitvaart zonder begrafenis of crematie kan plaatsvinden.

Hoe stel ik mijn lichaam na overlijden ter beschikking aan de wetenschap? | Rijksoverheid.nl

Je kan de keuze maken om alleen je hart en je hersenen beschikbaar te stellen. Je lichaam gaat dan wel terug naar de familie waardoor er een begrafenis of crematie kan plaatsvinden.

Een hart aanmelden Registratie donor Hartenbank

Hersenen aanmelden Registreren voor hersendonatie | De Nederlandse Hersenbank