Komt je reisgenoot tijdens de reis te overlijden, dan zal een arts het overlijden vast moeten stellen en vervolgens een verklaring van overlijden afgeven. Met deze verklaring kun je bij de lokale autoriteiten aangifte doen van het overlijden. Is er sprake van een ongeluk of misdrijf, dan dien je eerst de politie in te lichten. Zij zullen eerst onderzoek doen alvorens het stoffelijk overschot vrij te geven. De ambassade of het consulaat kunnen kopieën van medische/autopsierapporten voor je opvragen.

Heeft de overledene een reisverzekering? Bel dan met de alarmcentrale van de betreffende verzekeraar. Deze helpt je met een aantal belangrijke zaken, zoals het inlichten van familie, de afhandeling van formaliteiten en de repatriëring van de overledene.

Heeft de overledene een uitvaartverzekering dan regelt de verzekeringsmaatschappij in elk geval alles voor je vanaf aankomst in Nederland. Wordt de overledene per vliegtuig terug naar Nederland gebracht, dan zorgt de uitvaartverzekeraar dat het lichaam wordt opgehaald van een luchthaven in Nederland.

Moeten er nog anderen op de hoogte worden gebracht van het overlijden van je reisgenoot? Schakel de reisorganisatie, familie of vrienden in Nederland in om andere op de hoogte te brengen van het overlijden van je reisgenoot.

Met de verklaring van overlijden die de arts heeft afgegeven kun je het overlijden van je reisgenoot melden bij de lokale autoriteiten, meestal het gemeentehuis in de plaats van overlijden. De lokale autoriteiten verstrekken twee documenten die je nodig hebt voor het verder regelen van vervoer naar Nederland, aangifte bij de burgerlijke stand en financiële zaken:

• Een akte van overlijden
• Een ‘laissez-passer’ voor overledenen (benodigd om de overledene terug te vervoeren naar Nederland).

Een lokale uitvaartondernemer maakt de overledene gereed voor het vervoer. Het lichaam wordt meestal gebalsemd. Deze kosten worden over het algemeen gedekt door de reisverzekering. 

De nabestaanden regelen én betalen dan het vervoer van het lichaam naar Nederland. Je kunt hiervoor een professioneel repatriëringsbedrijf inschakelen. Repatriëringsbedrijven zijn 24 uur per dag bereikbaar. Het vervoer kan per auto of vliegtuig plaatsvinden. Houd er rekening mee dat deze kosten flink op kunnen lopen.

Als je daar voor kiest of als de nabestaanden de kosten van repatriëring niet kan/kunnen betalen, dan wordt het lichaam in het buitenland begraven of gecremeerd volgens plaatselijke gewoonten.

Hiervoor kan een lokale uitvaartondernemer worden ingeschakeld. De kosten van een uitvaart in het buitenland worden meestal (geheel of gedeeltelijk) vergoed vanuit een uitvaartverzekering. Is de overledene gecremeerd, dan mag je de as meenemen naar Nederland. Hoewel hiervoor geen speciale invoerdocumenten nodig zijn, is het raadzaam de akte van overlijden en/of verklaring van crematie bij de hand te houden.

Binnen 1500 km van Nederland wordt de overledene meestal gerepatrieerd per auto.

Binnen de Europese Unie (behalve de Benelux) is een internationale lijkenpas vereist voor vervoer van het stoffelijk overschot. Het lichaam wordt in veel gevallen gebalsemd. Je mag de overledene niet zelf repatriëren, dit gebeurt in een officiële rouwauto.

Bij grotere afstanden wordt de overledene gerepatrieerd per vliegtuig. Het lichaam wordt vervoerd in een zinken kist die lucht- en waterdicht is. Je kunt niet bij de overledene zijn tijdens de thuisreis. Het paspoort of een kopie van het paspoort moet bij de overledene blijven. Het is verstandig om sieraden en andere waardevolle objecten van de overledene te verwijderen en zelf mee te nemen.

Komt de overledene aan op Schiphol dan kan gebruik worden gemaakt van het luchthavenpastoraat. Deze helpt bij de begeleiding van de nabestaanden en rustige hereniging met de familie.

Terug in Nederland doe je aangifte van het overlijden van je dierbare in de gemeente waar de overledene is ingeschreven. Hiervoor heb je de akte van overlijden nodig.

Documenten uit bepaalde landen moeten eerst gelegaliseerd worden. Daarmee laat je zien dat het document is afgegeven door de juiste organisatie. Legalisatie gebeurt meestal in het land waar het document vandaan komt. Soms heb je ook een officiële (beëdigde) vertaling van het document nodig.

Je kunt de buitenlandse overlijdensakte laten omzetten naar een Nederlandse akte door je gemeente. Hoewel niet verplicht, maakt het het makkelijker als je het afschrift in de toekomst nodig hebt om het overlijden te melden bij organisaties.