Waar kan ik in begraven worden?

Er zijn verschillende redenen waarom je misschien liever niet in een kist begraven of gecremeerd wil worden. Sommigen voelen zich ongemakkelijk bij de gedachte om na hun overlijden in een krappe kist te liggen. Of ze vinden begraven of cremeren slecht voor het milieu. Culturele of religieuze overtuigingen spelen hierin ook een rol. En soms zijn er praktische bezwaren tegen een kist. De kosten van een kist of de impact op het milieu kunnen bijvoorbeeld een rol spelen.

Maar is het mogelijk om begraven of gecremeerd te worden zonder kist? Ja, dat is zeker mogelijk en het gebeurt ook steeds vaker. Er zijn verschillende opties, zoals een mand of een lijkwade.

Wat schrijft de wet voor?

De wet schrijft niet voor dat je lichaam in een kist begraven of gecremeerd moet worden. Alleen dat het lichaam bedekt moet zijn. Dat is voornamelijk om hygiënische redenen zodat een lichaam zonder problemen vervoerd kan worden.

De Wet op de lijkbezorging stelt dat naast een kist, ook een ander omhulsel gebruikt mag worden, zoals een lijkwade of afscheidswade. Het omhulsel moet wel geschikt zijn voor het doel van begraven of cremeren en mag geen kunststoffen en metalen bevatten. Het lichaam moet namelijk binnen tien jaar volledig zijn ontbonden.

Daarom wordt de voorkeur gegeven aan natuurlijke materialen die lucht- en waterdoorlatend zijn en het gewicht van het lichaam kunnen dragen. Het is verstandig om bij de desbetreffende begraafplaats of crematorium na te gaan wat hun regels zijn voor het begraven of cremeren zonder kist. Dit kan verschillen per locatie.

Waarom kiezen voor iets anders dan een standaard kist?

Je kunt er ook voor kiezen om niet in een standaard kist begraven te worden. Er zijn diverse alternatieven die veel meer zachtheid, sfeer en iets persoonlijks aan een uitvaart toevoegen. Het afscheid blijft waardig maar krijgt een nog persoonlijker karakter.

Een reden om niet voor een kist te kiezen bij een crematie zijn de hoeveelheid asresten. Wanneer je in een massieve kist gecremeerd wordt zijn er veel meer asresten dan wanneer je bijvoorbeeld in een wade of een wilgenmand gecremeerd wordt. Dit maakt de as persoonlijker voor de nabestaanden.

Daarnaast is een uitvaart zonder kist ook minder belastend voor het milieu. De alternatieven zijn minder groot in omvang en de natuurlijke materialen worden afgebroken in de natuur.

Zelf een kist maken

Een zelf gemaakte of versierde kist kan een hele persoonlijke betekenis geven aan een uitvaart. Zo kun je ervoor kiezen om je eigen grafkist te maken en te versieren met bijvoorbeeld bloemen, schelpen of mozaïek. Dit kun je zelf doen of samen met dierbaren. Er zijn veel mogelijkheden, zolang de kist niet gemaakt is van kunststof of metaal. Let wel op: handvatten, ornamenten en verbindingselementen zoals spijkers en schroeven moeten wel voldoen aan bepaalde voorschriften.

Voor standaard kisten gelden enkele eisen:

  • De gebruikelijke lengte van een kist is 15cm langer dan het lichaam;
  • Een kist moet maximaal 55cm breed zijn en 40cm hoog;
  • Materialen als kunststof, glas, karton of zink zijn niet toegestaan;
  • Metalen grepen moeten van buitenaf te verwijderen zijn;
  • De zelfgemaakte grafkist moet een gladde bodem hebben.

Een mand

Bij sommige mensen past een uitvaartmand beter dan een traditionele kist. Deze manden zijn vaak gemaakt van gevlochten riet, wilgentenen of rotan en hebben een zachte en natuurlijke uitstraling. Er zijn manden met en zonder deksel. Door het gebruik van licht materiaal is de mand gemakkelijk te verplaatsen en te dragen. Voor de uitvaartmand hoeft geen boom gekapt te worden. Het is dus een duurzaam alternatief en past perfect bij een ‘groene’ uitvaart. Het aanbod van uitvaartmanden is tegenwoordig ruim. Er zijn verschillende aanbieders die ze vervaardigen uit eigen biologische teelt.

De manden worden bekleed met ongebleekt katoen en zuivere wol, inclusief matras en hoofdkussen, gevuld met hooi, stro en/of lavendel. Dit zorgt niet alleen voor een comfortabele ligging, maar ook voor een rustgevende sfeer. Online kun je diverse uitvaartmanden vinden, die allemaal een unieke uitstraling hebben en passen bij verschillende persoonlijke voorkeuren en stijlen.

Opbaarplank en lijkwade

Sinds 1991 hebben mensen de optie om te kiezen voor een opbaarplank en een lijkwade als omhulsel voor een uitvaart. Een wade is een zachte doek of deken gemaakt van duurzame materialen. Bij het omwikkelen van het lichaam in een wade zie je de lichaamscontouren van de overledene. De overledene wordt vervolgens op een opbaarplank gelegd om de opbaring te vergemakkelijken en het lichaam te vervoeren. Er zijn wades in verschillende kleuren, materialen, vormen en maten beschikbaar, waardoor het mogelijk is om een wade te kiezen die bij de overledene of bij de wensen van de nabestaanden past.

Een uitvaart zonder kist biedt de mogelijkheid voor een extra persoonlijk afscheidsritueel. Nabestaanden kunnen hun dierbare zelf in de wade wikkelen, waarbij elke stap in het omwikkelen symbool staat voor het loslaten van de overledene. Dit ritueel kan in één keer uitgevoerd worden, maar kan ook uitgespreid worden over meerdere dagen, waarbij de wade elke dag een stukje verder om het lichaam gewikkeld wordt. Op de dag van de uitvaart kan de wade als laatste groet gesloten worden, waarna de overledene klaar is om begraven of gecremeerd te worden.

De levende grafkist

Wat deze kist uniek maakt, is het gebruik van mycelium, het ondergrondse wortelnetwerk van paddenstoelen. Het resultaat is de “eerste levende uitvaartkist”. De kist is volledig biologisch afbreekbaar. Het organische materiaal wordt omgezet in waardevolle voedingsstoffen voor de natuur zodat nieuw leven kan ontstaan. Binnenin de kist ligt een comfortabel bed van mos en de kist kan worden gesloten met een jute lint. Het gebruik van deze kist is niet alleen milieuvriendelijk, maar draagt ook bij aan het behoud van het ecosysteem.

De ecopod

De Eco Pod uitvaartkist is een duurzame en milieuvriendelijke optie voor een begrafenis of crematie. Deze uitvaartkist is gemaakt van 100% gerecyclede papierpulp, waardoor hij volledig biologisch afbreekbaar is. Daarnaast heeft hij een zachte bekleding van katoen of hennep, waardoor hij comfortabel en zacht aanvoelt.

De kist is verkrijgbaar in verschillende kleuren en designs, waardoor er voor elk persoonlijke stijl of smaak wel iets passends te vinden is. Daarnaast kan de kist ook worden voorzien van een persoonlijke boodschap of afbeelding, waardoor hij een extra persoonlijk tintje krijgt.

De boekenkast grafkist

Sommige mensen vinden het jammer dat een mooie kist zo kort in het zicht is en na een paar dagen alweer verdwijnt in de grond of oven. Het lijkt zonde van al het werk en materiaal dat erin is gestoken. Een alternatief is om een kist al veel eerder aan te schaffen en deze bijvoorbeeld te gebruiken als boekenkast tijdens het leven. Er bestaat zelfs een speciale boekenkast-uitvaartkist die hiervoor gebruikt kan worden.